دسته: رشد و توسعه فردی

برای همه ما پیش آمده است که می‌خواهیم یک رفتار جدیدی را شروع کنیم.روز اول خیلی انگیزه داریم شروع می‌کنیم به انجام آن کار بعد از دو سه روز می‌بینیم که اصلا از آن کار خوشمان نمی آید چرا چون مغز می‌فهمد این کاری که دارد انجام میدهد دارد انرژی مصرف می‌کند و شروع می‌کند ریسمان‌های منفی فرستادن که شما خیلی وقت ها نا امید میشوید. از ان کار خوشتان نمی آید آن انگیزه‌ای که اوایلش داشتیم و حس هیجانی اولیه را نداریم،ولی بعد از یک مدتی مستمر انجام میدهید زیرا مدارهای عصبی دارند. دوستان سایت منیاز سلام من محمد مصطفی ابراهیمی هستم میزبان شما در پادکست شماره یک میانبر.

اگر پادکست قبلی را گوش کرده باشید حتما میدانید که ما قرار است در پادکست‌ها بحث‌های غیر درسی را بیشتر مطرح کنیم که یک مقدار عمومی‌تر و دانش‌آموزان در رشدی شما کمک می‌کند برای همین اولین موضوعی که انتخاب کردیم در مورد عادت‌ها می‌خواهیم صحبت کنیم و در جلسه‌ی آینده در پادکست بعدی به این می‌رسیم که عادت ها را چگونه می‌توانیم تغییر بدهیم. خیلی سریع وارد بحث مان می‌شویم و می‌خواهیم ببینیم که اصلا عادت‌ها چی هستند.

چگونه یک عادت خوب برای خود خلق کنیم؟

ما انسان‌ها بدون شک خالق عادت‌ها هستیم و یک فردی در دانشگاه کالیفرنیا به نام وندیود آمده تحقیق کرده است و دیده که نزدیک به چهل تا چهل و پنج درصد کارهای روزانه‌ی ما عادت کنند یعنی تقریبا نیمی از عمرتان کارهایی را که انجام می‌دهید از روی عادت انجام میدهید و سهم خیلی زیادی از شخصیت و زندگی شما را دارد، بنابراین میشود نتیجه گرفت که عادت ها چیزهای مهمی هستند و سوال اینجاست که عادت‌ها چه چیزی هستند؟ اگر هر روز صبح یک تایم خاصی بلند شویم، اگر عادت کردیم به بازی‌های کامپیوتری، کارهای عادت گونه‌ی دیگری که خودتان هم با آن آشنایی داریم مثل غذا خوردن لباس،پوشیدن،استفاده از موبایل و رانندگی و ورزش‌های که آدم‌ها انجام میدهند خوب یا بد در مرحله‌ی قضاوت نیستیم.بیشتر میخواهیم عادت‌ها را معرفی کنیم به این کارها میگویند کارهای عادت گانه در مقابل هدفمند گانه چه چیزی این رفتارهایی که گفتیم با هم مشترک دارند که باعث میشود از نظر علمی ما این‌ها را عادت تلقی کنیم.

عادت‌ها سه ویژگی دارند؛ ویژگی اولشان اینکه رفتاری که به صورت اتومات انجام میشود، ویژگی دومشان این است که ما در یک شرایط خاص معمولا این رفتارها را تکرار می‌کنیم و ویژگی سوم این است که در قسمت ناخودآگاه مغز کنترل میشوند یعنی خیلی وقت ها این رفتارها را داریم انجام میدهید اصلا خودتان آگاهی درستی از این که این رفتار دارید انجام میدهید ندارید،حالا چند تا مثال بزنیم متوجه بشوید یعنی چه؟ شما همین که منشینید سر سفره‌ی غذا شروع می‌کنید غذا خوردن به صورت اتومات نیاز نیست توجه و تمرکز کنید که دارید چه کاری انجام میدهید،در یک شرایط خاص تکرار میشود شما وقتی همیشه شب میشود به صورت اتومات شروع می‌کنید.

عادت های ناخودآگاه و خودآگاه چه تفاوت هایی دارند؟

غذا خوردن و در قسمت ناخودآگاه خیلی وقت ها دارید غذا می‌خورید و اصلا متوجه نیستید چی دارید میخورید، داریم یک مسائل دیگری در زندگیتان فکر می‌کنیم رانندگیم همینجوری همینشینید پشت ماشین اتومات شروع می‌کنید به رانندگی کردن تکراری یک رفتار تکرار ک انسان‌ها به صورت متداول در زندگیشان انجام میدهند و در قسمت ناخودآگاه مغز کنترل میشود خیلی وقت ها به مقصد میرسند اصلا نمیدانیم از کجا آمدیم یا رفتار عادت گونه‌ای ما در مورد گوشی های همراهمان همه شما میدانید به صورت ناخودآگاه بعضی موقع‌ها صفحه‌ی گوشیمان را چک می‌کنیم و یک نگاهی می ا‌ندازیم،مسیج ها را چک می‌کنیم ولی خیلی درگیرش نیستیم،می‌گویم دقیقا داریم چه کاری می‌کنیم و در ناخودآگاه مان رخ داده است، یعنی شما خیلی اراده نمی‌کنید برای اینکه این کارها را شروع کنید.

عادت‌ها چگونه آغاز میشوند معمولا عادت‌ها با یک نیاز،یک نشانه آغاز میشوند یک،دو طی یک رفتاری انجام میشوند،سه در مغز شما یک ریوارد و یک پاداشی بابت آن رفتاری که‌ می‌کنیم ایجاد میشود یعنی چه؟ یک روزی شما گرسنه تان بوده یک نیازی داشتید اینجا و این که میان یک کیک شکلاتی می‌بینید و خوشتان می آید، کیک می‌خورید ما این یک رفتاری انجام دادید خوردن کیک میشود، آن عادت رفتار عادت کنیم و نتیجش چیست؟ مغزتان می‌بیند که انرژی که نیاز داشته اید دارد تامین می‌شود و به شما یه ریوارد. شیر جنس این ریوار از نوع دو پایین یک مقدار خیلی کمی دوپامین در مغزتان ترشح میشود و این دوپامین که ترشح میشود شما را هل میدهد. دوباره به سمت این مسیر اینکه دوباره یک کیکی را می‌بینید و شروع کنید به خوردنش و این دوپامین را دریافت کنید.

چگونه یک عادت آغاز می شود و ادامه پیدا می کند؟

دیدن کیک،خوردن کیک دریافت پاداش نیاز،رفتار عادت میکند و پاداش یا در مورد گوشیاتان، همین است هر دفعه که یک مسیجی می آید شما وقتی که آن رفتار عادت گانه را انجام می‌دهید و آن مسیج را چک میکنید یک مقدار خیلی کمی دوپامین در وزنتان ترشح میشود که این دو دوپامین ترشح شده شما را دوباره هول میدهد به سمت این لوپ به مسیر که بروید در گوشی، بروید در اینستاگرام،بروید در تلگرام،بروید یک چیز دیگر چک کنید و با انجام این رفتار عادت گانه یک ذره دیگر دوپامین به ما بدهد و ما به این میگویم روح عادت که خودش هی خودش را تقویت می کند کار می‌کند، بنابراین شما یک چیزی متوجه می‌شوید اینکه یک عادت هر چقدر ازشان بیشتر می‌گذرد بیشتر تقویت میشود و خودشان دارند خودشان را تقویت می‌کنند، هی عادت، عادت محکم تر می‌کند و هی آن دومامین شما را بیشتر حل می دهد به سمت‌ اینکه دوباره برگردید و آن کار را تکرار کنید.

حالا می‌خواهیم برویم از دیدگاه شناختی بررسی کنیم و ببینیم که وقتی ما به یک چیزی عادت میکنیم و یک رفتار عادتمان انجام میدهیم چه اتفاقاتی دارد در مغز ما می افتد. اولین نکته مهم در مورد دیدگاه شناختی این است که شما باید متوجه بشوید که چگونه داریم زندگی می‌کنیم . هر رفتاری که شما دارید هنگامی که یک چیزی را می‌بینید وقتی یک چیزی را می‌شنوید وقتی بلند میشوید، راه میروید، هنگامی که دارید چیزی را یادآوری می‌کنید همه‌ی این‌ها نتیجه‌ی یک سری ارتباط‌های عصبی در مغزتان است که یک سری از نورون‌های عصبیت تحت یک شبکه‌ای به همدیگر در به شما یک مفهومی را القا می‌کنند.

معنی عادت یا انجام یک کار تکراری چیست؟

مثلا میگویند آها این چیزی که دیدید الان منظورش این است این حرفی که شنیدید معنایش این است. الان می‌خواهی بلند بشوید بروید، راه بروید، بروید پیاده روی کنید شبکه‌ای از نورون‌ها باید روشن شود که نتیجش این است که فرمان ارسال میشود به ماهیچه‌ها و شروع می‌کنند اراده کردن و این که میروید این کاری که می‌خواهید را انجام بدهید پس هر اتفاقی که دارد می افتد نتیجه‌ی یک سری اتصالات نرونی عصبی در مغز ما و سیگنال‌هایی که این وسط دارد جابه‌جا میشود. وقتی شما می‌خواهید یک کاری را شروع کنید یک شبکه‌ای از نورون‌ها است که متصل در ابتدای این شبکه خیلی ضعیف و با تکرار است. این اتصال قوی و قوی و قوی‌تر می‌شود تا اینکه یک لایه‌ای از چربی که اسمش میلین است می آید این شبکه را دربرمی‌گیرد. حالا مغز برای چه این کار را می‌کند.

ببینید من فقط دو درصد از وزن بدن تشکیل میدهد ولی بیست درصد از انرژی تولید شده را مصرف می‌کند تازه این انرژی که به صورت مستقیم دارد استفاده می‌کند در آن هشتاد درصد باقی مانده از دخیل است یعنی چه؟ یعنی شما الان اراده می‌کنید بروید بدوید و این انرژی می‌برد ولی فرمانش را چه کسی صادر می‌کند،مغز دارد فرمان صادر می‌کند و یکی از کارکردهای اصلی مغز این است که همیشه می‌خواهد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند، اپتیمم کردن و بهینه کردن مصرف انرژی خب بعد از اینکه در یک کاری را هی تکرار می‌کنید مغز می‌فهمد که آقا الان این کار برای ما خیلی مهم است، پس می آید یک راهکاری برایش پیدا می‌کند که آن کار خیلی سریع‌تر و با انرژی خیلی کمتری انجام بشود.

می آید چه کاری می‌کند، می آید یک میلین دور آن مدار عصبی،آن شبکه عصبی می‌کشد یعنی این‌ها کار میانبر انجام میدهند یعنی آن شبکه‌ای که ایجاد میشود که بتوانند سیگنال‌ها از طریق آن شبکه در جریان بیفتد از طریق می آید این‌ها  راجهش می‌کند و خیلی سریع‌تر به مقصد می‌رسد در نتیجه برای ارسال این سیگنال‌ها و روشن شدن این شبکه‌های عصبی انرژی خیلی کمتری لازم است و این باعث میشود که آن کار انجامش برای شما خیلی راحت‌تر باشد و با انرژی کمتری همراه باشد. برای همین هم شاید خیلی وقت ها شما یک کاری را انجام می‌دادهید، قدیم ها خیلی برایتان سخت بوده است ولی آنقدر تکرارش کرده اید، الان برایتان آسان شده است در واقع شبکه‌ی عصبی مربوط به انجام آن کار در مغزتان خیلی محکم شده است و شما به راحتی می‌توانید این کار را انجام بدهید.

بهتر است کارهایی که تبدیل به عادت می کنید، باعث نشاط شما شود!

نکته‌ی جالب این است که برای من فرقی نمی‌کند آن کار خوبی رفتار عادت کند، برای مغز رفتار عادت گونه است و این به شما بستگی دارد. آن رفتار باعث بهتر شدن زندگیتان شده است یا باعث بدتر شدن زندگیتان شده است. مغز شما صد میلیارد نورون دارد که ده تریلیون ارتباط مختلف به هم متصل شده اند این خیلی پیچیده است بنابراین خیلی واضح است که یکی از کارکردهای اساسی یک سازمان به این پیچیدگی همیشه این است که باید کارها را ساده بکند و بتواند ارتباطات صادر بکند و این یکی از راهکارهای جدی مغز برای بهینه کردن مصرف انرژی با ایجاد عادت و ایجاد مسیرهای بهینه و ساده خیلی جالب است که در ابتدا چون ایجاد خود این میلیون‌ها انرژی بر مغزتان به روش‌های مختلفی می آید با شما مبارزه می‌کند و آن عادت می‌خواهید ایجاد کنید.

برای همه مان پیش امده که می‌خواهیم یک رفتار جدیدی را شروع کنیم.روز اول خیلی انگیزه داریم شروع می‌کنیم به انجام آن کار بعد از دو سه روز می‌بینیم که اصلا از آن کار خوشمان نمی آید چرا؟ آن مغز می‌فهمد این کاری که دارید انجام میدهید دارد انرژی مصرف می‌کند و شروع می‌کند ریسمان‌های منفی فرستادن که شما خیلی وقت ها ناامید میشیوید، از آن کار خوشتان نمی آید، آن انگیزه‌ای که اولش داشتید وحس هیجانی اولیه را ندارید ولی بعد از یه مدت که مستمر انجام میدهید چون آن مدارهای عصبی دارند محکم میشوند، مغز این واکنش دفاعی که دارد هی کمتر و کمتر و کمتر میشود تا اینکه آن رفتار که به عادت تبدیل میشود دیگر خیلی راحت آن کار را انجام میدهیم مثلا اوایل می‌خواهید یک ورزشی را شروع کنید خیلی سخت است ولی بعد از یکی دو سال که آن کار را انجام میدهید،می‌بینیید ورزش نمیروید دلتان برای ورزش تنگ میشود ،حتی یک دفاعی جالبی است که من این اصطلاح را از دکتر مکفی در دانشگاه تهران یاد گرفتم وقتی در مورد عادت‌ها صحبت می‌کردند اسمش پلیلیوی است،لطفا این را در ذهنتان نگه دارید بعدا با آن کار داریم.

و این پلیلیوی اینجوری است که  آزمایش خیلی جذابی انجام دادند و آن هم این بود که یک سری آدم را که این‌هایی که رژیم غذایی داشتند،می‌برند در یک محیط آزمایشگاهی البته هدف از انجام آزمایش بهشان نمی‌گویند و به یک سری اول میگویند که شما باید این میل شیک را بخورید و با سری دوم کاری ندارند بعد از اینکه این ها این میل شیک را می‌خورند جفت این دو سری را میبرند، در یک فضای جدید و به این‌ها یک کاسه‌ی بزرگ از بستنی می‌دهند و می‌گویند هدف از انجام این آزمایش این ایت که مثلا به طعم بستنی‌ها نمره بدهید یا به طعم ملکیت‌ها نمره بدهید. نمی‌دوانستند آدمایی که آزمایش انجام می‌دادند که هدف چیست و چیز خیلی جالبی دیده بودند، هدفشان این بوده است که ببینند که آدم ها چقدر بستنی میخورند،دیده بودن آن‌هایی که میل شیک خورده بودند بستنی خیلی بیشتری می‌خورند نسبت به آنهایی که میل شیک نخورده بودند، این در حالی است که مغز ما به صورت منطقی جواب متضاد به این را میدهد.

آیا رژیم غذایی یک عادت خوب است یا خیر؟

یعنی چه؟ میگوید آقا تو الان رژیم غذایی داری خب، این میل شیک هم خوردید دیگر رژیم را شکسته اید دیگر، دیگر بستنی کم بخورید چون نمی‌خواهید از رژیم فاصله بگیرید ولی دیده بودند آنهایی که این میل شیک را نخورده بودند چون خوردن با اجباری بوده است در مرحله‌ی اول برای آنهایی که خورده بودن، آنهایی که  میلک شیک نخورده بودند دیده بودند که  در مرحله دوم رژیمشان را نکه داشته اند همچنان  و کم بستنی خورده بودند،ولی آنهایی که میل شیک خورده بودند تا آخر بستنی‌ها را خورده بودند به طور متوسط و اینجا فهمیدند مغز از یک راهکاری  دارد استفاده میکند این است که آن فرد را متقاعد میکند میگوید وقتی که میل شیک را خوردید ببیند دیگر این رژیم رفته است کنار چرا؟ چون رژیم داشتند یک کاری است که متحمل صرف انرژی تو باید برخلافت آن رفتار بکنید و این کار سختی برای مغز است. یک سیاستی پیدا می‌کند که تو را دور بزند، میگوید ببین رژیم رفته است کنار دیگر الان می‌خواهی بستنی بخور.ما این را در زندگی روزمره از زندگی خیلی ها میبینیم.

یک دانش‌آموز،یک برنامه‌ی دقیق می‌ریزد و برای یک روز و میگوید من امروز می‌خوام هفت صبح بلند شوم و تا شب مثلا دوازده ساعت درس بخوانم به جای هفت،هشت و نیم بلند میشود و زنگ اولش از دست میرود  و کل روز را دیگر درس نمیخواند یعنی پولیوی میشود و کلا ول میکند. برای یک آزمونی برنامه‌ریزی کرده است، برنامه‌ریزی یک روز اول مریض میشود و نمی‌تواند درس بخواند و آن هفته دیگر درگیرش است و درس نمیخواند. مغز یک جور هایی می آید یک توجیه را پیدا میکند و می گوید ببین دیگر فایده‌ای ندارر ولش کن و این خیلی مهم است که مغز شما با ایجاد عادت‌های جدید به شدت مبارزه می‌کند. این را باید بدانیم .

خب حالا می‌خواهیم برویم سراغ این که عادت‌های ما چه ویژگی‌هایی دارد؛ نکته‌ی اول ویژگی‌های عادت‌ها این است که عادت ها در ناخودآگاه انجام میشوند که توضیح هم دادیم.حالا یک ذره می‌خواهیم عمیق‌تر بشویم، خیلی ها در مبحث تغییر عادت ها می آیند میگویند که آقا ما چگونه عادت‌ها را تحویل بدهیم این عادت ها را معرفی می‌کنیم. میروند جلو ولی سوال اولی که مطرح است این است که ما اصلا چی می‌خواهیم تغییر بدهیم،اصلا ما می‌دانیم عادتهایمان و جوابش این است که خیلی وقتها اصلا نمی‌دانیم چه عادت‌هایی داریم چرا؟ چون عادت‌ها در سطح ناخودآگاه ما دارند انجام میدهند و چیزی که در ناخودآگاه به آن اشراف داشتند کار سختی است برای همین مرحله‌ی شماره یک در عادت‌ها این است که بفهمیم چه عادت‌هایی داریم و این نتیجه‌ی خودآگاهی است.

چگونه با ایجاد تمرکز یک عادت را در خود ایجاد کنیم؟

پس باید اولین کاری که بکنید این است که در خودتان تمرکز کنید،تعمق کنید،توجه کنید، و بفهمید که اصلا چه عادت‌هایی داریم. راهکارهای مختلفی میگویم این که با خودتان صادق باشید،کارهایی که دارید انجام میدهید چه خوب و چه بد در یکهفته بنویسید و تمرکز داشته باشید به خودتان.شما اگر توجه نکنید خیلی وقت ها به غذاتان متوجه نمی‌شوید چه دارید می‌خورید، توجه نکنید در رانندگیتون به رانندگیتان اصلا متوجه نیستد که دارید چه کاری میکنید. مرحله‌ی شماره یک با توجه به اینکه عادت‌ها در ناخودآگاه انجام میشود این است که به عادت‌ها اشراف داشته باشیم و بفهمیم ما چه عادت‌هایی چه خوب چه بد چقدر داریم این یک. ویژگی دوم عادت‌ها این است که کاملا اتومات انجام می‌شود چند تا آزمایش جذاب کرده اند محققان و یکی دوتا را برایتان اینجا براتون تعریف می‌کنیم. اولین اینکه یک سری آدم ها میروند در سینما برای دیدن فیلم. او باز هم هدف از انجام آزمایش را به آنها نمی‌گوید. رتبه بدهند و نمره بدهند، ببینید که چقدر از فیلم خوشتان اومده است و قبل از اینکه وارد محیط سینما بشوند از آنها میپرسیدند.

شما معمولا با فیلم پاک‌کرن می‌خورید یا نمی‌خورید بعد اینا هم دو سری پاک‌کرن داشته اند پاکرن های تازه و با کیفیت و پاکرن ‌های مانده و بی‌کیفیتی پخش می‌کنند بین آدم‌ها و نتیجه این بوده است که آدم‌هایی که عادت داشتن به خوردن پاک‌کرن همراه با فیلم میزان پاک‌کننده‌ای که خورده بودند با پاکرن‌های تازه فرقی نمی‌کرده ولی آدم‌هایی که عادت نداشتند به خوردن پاک‌کرن همراه با فیلم آنها پاک کرن های تازه را خیلی بیشتر خورده بودند نسبت به پاک کردن های مانده یعنی چه؟ می‌فهمید اتومات یعنی وقتی شما عادت دارید به خوردن پاک کرن همراه با فیلم وقتی که فیلم شروع می‌شود شروع می‌کنید به خوردن پاک‌کرن ها اصلا در جریان نیستید زیاد این پاک کرن خوشمزه هستند یا با کیفیت نیستند این چگونه کیفیتش اتومات شروع میشود و آن کار را انجام میدهد ولی وقتی عادت نداریم، این میشود یک رفتار هدفمند و اینکه این رفتار هدفمند تو را متوجه میکند و می‌گویم خب این پانلی خوشمزه است و می‌خورم و میگوید این خوشمزه نیست و نمیخورم.

عادت ها انرژی کمی از انسان می گیرند!

ویژگی دومی که می‌خواهیم در موردش صحبت کنیم این است که عادت‌ها رفتارهایی هستند که انرژی خیلی کمی مصرف می‌کنند دلیلش هم این است که از نظر مغزی و شناختی توضیح دادیم که چرا اینجوری است. در مقابل رفتارهای هدفمند رفتارهایی که انرژی خیلی زیادی برای انجام شما نیاز دارید و مغز شما توانایی انجام رفتارهای هدفمند است در شعاع خیلی بزرگ را ندارد یا بهتر بگویم خیلی زود خسته میشود، بنابراین یک چیزی را باید یاد بگیریم اگر شما یک روز صبح بلند شوید و یک برنامه‌ای برای زندگیتان بریزید از صبح تا شب یک سری رفتار کاملا هدفمند برای خودتان برنامه‌ریزی کنید و میگوید من از امروز دیگر زندگیم را تغییر میدهم مطمین باشید شکست می‌خورید چون مغز شما توانایی تحمل این حجم را  ندارد. شما به طور متوسط چهل تا چهل و پنج درصد کارهای روزانتان عادت گانه‌ است و انرژی متوسط رو به پایین دارد. هندل میشود یک دفعه‌ای وقتی سطح این انرژی می‌برید بالا اصلا خودش می آید با این روند مقابله و مبارزه می‌کند، بنابراین در ترک عادت‌های بعدا میگویم.

عادت ها تغییرات کوچکی به همراه دارند!

عادت‌ها ایجاد عادت‌های خوب با تغییرات خیلی کوچک با ایجاد عادت‌های کوچیک یواش یواش میرود جلو به عادت‌های بزرگ تبدیل میشود و برای این که این را متوجه بشویم که آزمایش داریم یک سری آدم می‌رفتند سر کار به سری اول می گویند یک سری کار هدفمند میدهند که از صبح انجام بدهند و به سری دوم کاری ندارند بعد مثلا ظهر این ها میشود. می آیند این ها را میگویند که بیایند دستتان را نگه دارید در آب سرد.چهاردهمین آدم‌هایی که از صبح کارهای هدفمند زیادی کرده بودند مدت زمانی که می‌توانند دستشان را نگه دارند خیلی کمتر بوده است از آدم‌هایی که هیچ کاری نکرده اند و می‌فهمند مغز ما یک حافظه‌ی رمی دارد.در مورد انجام کارهای هدفمند و وقتی که شما کارهای هدفمند در روز انجام میدهید دیگر این رم پر میشود و ظرفیتش برای کارهای هدفمند بیشتر پر میشود.

ویژگی سوم یک شناخت خیلی جذاب و حیرت انگیز است در مورد مغز باید یک چیزی را متوجه باشید اینکه مغز کاملا تابعی رفتار می‌کند، یعنی چه؟ یعنی شما بعد از اینکه می‌روید سوار ماشین می‌شوید دیگر لازم نیست فکر کنید من الان باید چه کار کنم اتوماسیون ماشین روشن می‌کنیم و شروع می‌کنیم حرکت‌کردن تابع شده است یعنی فضای ماشین یعنی رانندگی نیاز به فکر کردن، توجه، تمرکز نیست. فرض کنید شما یک آدمی هستید که همیشه میروین در اتاقتان بروی تختتان مثلا دراز می‌کشید،یاد می‌گیریم وارد خونه می‌شیوید اصلا احساس نیاز به سریال دیدن نمی‌کنید،همین که وارد اتاق میشوید تختتان را می‌بینید یک دفعه حس می‌کنی می‌خواهید بروید سریال نگاه کنید چون مغز تابع شده است. انقدر آن فضا تکرار شده است همینکه تخت را می‌بینید به شما الهام میشود که بروید آنجا مثلا دراز بکشد سریال ببینید.

چگونه عادت هایی باعث سعادت انسان می شود؟

خیلی از آدم‌ها در مورد خوردن این عادت دارند همین که وارد آشپزخانه میشوند حس می‌کنند و یک چیزی بخورند و یک سری آدم ها مثلا درمورد سیگار کشیدن این عادت را دارند همین که هوا خوب میشود حس می‌کنند باید بروند  بیرون سیگار بکشند مغزشان تابع شده است تا از هوای خوب و سیگار کشیدن.در تعریف عادت گفتیم عادت‌ها در شرایط ها هی تکرار میشوند. آن شرایط خاص منظورمان این مغز تابع یک سری شرایط است و وقتی در آن شرایط قرار می‌گیرد عادت‌ها اتومات شروع به انجام می کنند و نیازی نیست خیلی توجه و تمرکز بکند.

چند تا آزمایش داریم مثلا یکی از آزمایش‌ها این بوده است که آن افرادی که برده بودند فیلم سینمایی ببینند، سینما حالا یک بار دیگر این افراد را میبرند در یک سالن آمفی تائتر که چراغها روشن بوده است و میگویند بیاید بشینیم،سینما ببینیم و همان آزمایش را مجددا تکرار می‌کنند، یعنی یک سری پاک ‌کرن تازه داشتیم و یک سری پاک کرن مانده، نتیجه خیلی جالب بود دیدن که آدمهایی که عادت به خوردن پاک کرن داشتند وقتی که در شرایط آمفی‌تیاتری که به آن عادت ندارند قرار می‌گیرند دیگر میزان پاک کرن سالم و مانده ای که خورده بود یکی نبود پاکن‌های سالم بیشتر خورده بودند و پاک کرن مانده را کمتر خورده بودند،چرا؟ چون دیگر در شرایط سینما نبودند که رفتار اتومات انجام بشود در شرایط جدید رفتار اتومات انجام نمی‌شود یا یک شهردار دیگری که می‌خواهد دوچرخه‌سواری را بیاید در یک محله‌ای فرهنگ‌سازی بکند و موفق نمیشود بعد می آیند آنالیز می‌کنند وضعیت را می‌بینند آدم‌هایی که بیش از چهار سال بوده است که در آن محل استقرار داشتند تقریبا هیچ کدام این فرهنگ جدید را قبول نکرده بودند.

ولی آدمایی که اخیرا آمده بودند در آن محله مثلا بین یکی دو ماه تا شش ماه بود که به اون محل اضافه شده بودند خیلیاشان فرهنگ را قبول کرده بودند و آن موقع می‌فهمند که مغز تابعی رفتار می‌کند یعنی آن کسانی که چهار سال در آن محله مغزش دیگر شرطی شده است میگوید اینجا دوچرخه سواری نمی‌کنیم، ولی آن کسی که تازه اومده بودند در آن محله و از آمادگی تغییر را دارند و می‌تواند تغییرات را بپذیرند چون هنوز عصبی در مورد آن محله سفت نشده است در مغزشان یا مثلا اومدند تحقیق کردن اخیرا دیدند که ما همه‌مان حس می‌کنیم وقتی شامپو کف نمی‌کند سر ما را خوب نمی‌شوید این در حالی است که این یک عادتی است که ما داریم اصلا این که شامپو کف بکند یا نکند اهمیتی در میزان کیفیت شستشو ندارد.

این شرکت‌ها اضافه می‌کنند به شاما که شامپو کف کند اتفاقا ما حس می‌کنیم شامپویی خیلی خوب و بحال است که کف کند با اینکه اصلا اینجوری نیست. این را شرکت‌ها اضافه میکنن چون ما عادت داریم به اینکه شامپو باید کف کند و خوب بشورد و اصلا شامپویی که کف نمی‌کند را حس می‌کنیم خوب نمیشورد. این را شما امتحان کنید.من یک سری صابونهایی که خوب کف نمی‌کنند و خوب در آب حل نمیشوند قبلا امتحان کرده ام،خودم هنگامی که می‌شوید دست و صورتتان را واقعا حس میکنید اصلا نمی‌شوید، همان رفتار عادت کننده است ا که مغز ما تا زمانی شامپو خوب است تا وقتی که خوب کف می‌کند.

خب برویم حرفایمان را جمع‌بندی کنیم: اول از همه از اینجا شروع کردیم که عادت را تعریف کردیم گفتیم که سه ویژگی اتومات انجام میشود و در یک شرایط خاص هی تکرار میشود در بخش ناخودآگاه مغز.بعدش آمدیم از دیدگاه مغز گفتیم که عادت‌ها چگونه شکل می‌گیرند و رفتارهایی هستند که انرژی خیلی کمی مصرف می‌کنند در مقابل رفتارهای هدفمند. بعدش امدیم ویژگی‌های عادت‌ها را گفتیم، گفتیم که عادت‌ها در سطح ناخودآگاه ما ایجاد میشوند به صورت اتومات هم انرژی خیلی کمی مصرف می‌کنند و اینکه مغز تابعی رفتار می‌کند و در شرایط خاص هی تکرار میشود.

وقتی انسان میخواهد به سمت چیزی برود و نسبت به آن شناخت ندارد یک محاسبات توهم گونه ای در این مغز ایجاد میشود میگوید نه من خودم میدانم احساس میکنم خوب است،حسمان اسیر بشود ولی باید بدانیم که این واکنش یک حالت ابتدایی عملکرد نیست یک واکنشی که به شما توانایی بدهد.

توهم شناختی چیست و چه تاثیری در زندگی دارد؟

یک توهم شناختی که تقریبا در هشتاد درصد آدما وجود دارد بیشتر مافکر می‌کنیم احتمال اینکه سرطان بگیریم یا در یک تصادف رانندگی باشیم خیلی کم است و فکر می‌کنیم قرار است عمر طولانی داشته باشیم و شرایط شغلی خیلی خوبی در انتظار ما است هر چقدر بیشتر خوشبین باشیم با دوری از واقع‌گرایی یعنی فاصله‌ی بیشتری از حقیقت داریم؛مثلا در قتل،میزان طلاق نزدیک چهل درصد برآورد میشود یعنی از هر پنج تا زوج دو نفر دارند از هم جدا میشوند و دارایی‌هایشان تقسیم می‌کنند ولی وقتی از زوج‌های جوان در مورد احتمال جدایی‌شان می‌پرسند این اتفاق صفر درصد تخمین می‌زند و حتی وکلای طلاق هم که در معرض این شرایط بودن و واقعیت و از نزدیک لمس کرده است.

بودن احتمال طلاق گرفتن خودشان و خیلی کم برآورد می‌کنند این نشان میدهد که خوشبین‌ها کمتر مستعد طلاق نیستند بلکه بیشتر مستعد ازدواج مجدد هستند. سامان دادن یک ازدواج مجدد پیروزی امید بر تجربه تازه اگر ازدواجم بکنید بچه‌دار می‌شوید و همه مان فکر می‌کنیم به طرز خارق‌العاده‌ای بچه‌هایمان با استعداد هستند. از هر چهار انگلیسی سه نفر گفته بودن که نسبت به آینده‌ی خانوادشان خیلی خوشبین هستند یعنی هفتاد و پنج درصد این در حالی که فقط سی درصد معتقد بودند که خانواده‌ها در حال حاضر عملکرد بهتری نسبت به چند سال پیش خودشان دارند.

چگونه نسبت به اطرافمان خوش بین باشیم؟

نکته‌ی مهم این است که ما نسبت به خودمان بچه‌هایمان اطرافیانمان خوش‌بین هستیم ولی نسبت به آدمی که کنارمان نشسته است به همان اندازه خوش‌بین نیستیم و خیلی تا نسبت به همشهریان و وضعیت آینده‌ی کشورمان اصلا بدبین هستیم این به این معنا نیست که ما فکر می‌کنیم همه چیز به طور شگفت‌انگیزی برای ما در آینده خوب است، بله فکر می‌کنید این یک منحصر به فرد ماموریت ایجاد می‌کند. تحقیقات زیادی شده اسن که نشان میدهد ما در ارزیابی خودمان خیلی خوب عمل نمی‌کنیم این اثر دانکرود که نتیجه‌ی تحقیقات دیوید دانی و جاستین کروگر از سال هزار و نهصد و نود و نه به بعد این اثر را بروی بیش از صد تحقیق کرده اند مثلا در تحقیق وقتی از مهندسین نرم‌افزار دو کمپانی خواستند که عملکرد خودشان را ارزیابی کنند سی و دو درصد از افراد کمپانی اول و چهل و دو درصد از افراد کمپانی دوم خودشان راجزو پنج درصد برتر ارزیابی کرده بودند.

تحقیق دیگری هشتاد و هشت درصد از رانندگان آمریکایی قابلیت رانندگی شان را بهتر از میانگین ارزیابی کرده بودند از دانش آموزان یک مدرسه خواستند نمرات خودشان را حدس بزنند اکثریت خیلی بهتر از چیزی که بود حدس زده بودند و فقط افرادی که وضعیت خیلی خوبی داشتند توانستن نمرشان را درست حدس بزنند یا حتی کمی کمتر از نمره‌ی باقیمنده بودند، جالب اینجا است که هر چقدر وضعیت درسی ضعیف‌تر بود میزان اشتباهی که دانش‌آموزان کرده بودند بیشتر بود؛ مثلا کسی که نمرش ده درصد بود تخمین زده بود پنجاه و پنج درصد گرفته بود چهل و پنج درصد اختلاف. کسی که سی و پنج زده آزمونش را و تخمین زده بود که شصت و پنج زده است سی درصد اختلاف دارد. کسی که درست زده بود تخمین زده بود هفتاد درصد  دارد کم میشود ده درصد اختلاف دارد آخر آنهاییم که مثلا نود زده بودند فکر می‌کردن هشتاد و پنج زده اند یعنی حتی یه ذره کمتر از چیزی که بود تخمین زده بودند یکی از دلایل این مسئله هم فکر می کنم واضح است چون افرادی که ضعیف‌تر هستند شناخت کمتری هم در ارزیابی وضعیت خودشان دارند.

چگونه اعتماد به نفس خود را کسب کنیم؟

شما اولش که میخواهید یک کاری را شروع کنید مثلا فرض کنید می‌خواهید تدریس کنید اعتماد به نفس خیلی زیادی دارید این تدریس کاری ندارد که چیزایی که بلد هستید را به دیگران یاد بدهید  که خیلی ساده می‌بینیم ولی بعد از یک مدتی که این کار را انجام میدهیم از جزییات و تکنیک‌ها و چالش‌هایی که در مسیر است مطلع می‌شویم و این شماره به واقعیت نزدیک‌تر می‌ شود و همین است که آنقدرها هم کار ساده‌ای نبوده است. بعضی‌ها آمدند گفتند در این تحقیق که در مورد نمرات دانش آموزان بوده است این در واقع خودشان می‌دانستند که نمرات خوبی ندارند ولی خجالت می‌کشند بعد اومدند و این آزمایش را دوباره تکرار کردند اومدن چه کاری را انجام دادند گفتند: کسانی که درست تخمین بزنند نمره‌ی خودشان را  به آنها جایزه نقدی میدهیم و بعد دیدن که وضعیت تخمین دانش‌آموزان بهتر نشده است بلکه در بعضی از موارد بدتر شده است  بعد آمدن گفتن که کسانی که اشتباه حدس بزنن تنبیهشان می‌کنیم، باز هم وضعیت بدتر شد.

این به ما یک چیزی میگوید اینکه دانش‌آموزان اینطوری نبود که بدانند نمراتشان بدتر می شود ولی نخواهم بگویم واقعا دیدگاهشان این بود که وضعیت خیلی خوبی دارند. این آزمایش‌ها را آمدند در زمینه‌های مختلف انجام دادند مثلا اینکه چقدر منطقی هستید،چقدر در برقرار کردن ارتباط با دیگران قوی هستند، وضعیت هوش هیجانی مان در چه وضعیتی است چقدر با انصاف نتیجه یکسان ما بهتر است از آن چیزی که هستیم خودمان تخمین می‌زنیم ولی خب نمیشود همه مان از بقیه بهتر باشیم که این تضاد منطقی دارد. این پدیده یعنی تعصب خوش‌بینی یک پدیده‌ی جهانی در خیلی از کشورهای مختلف غربی،شرقی در مردان و زنان بچه‌ها این مشترک سوالی مطرح است یا این مقوله چیز خوبی است.

رمز شادی در زندگی چیست؟

برای ما در زندگی یا نه بعضی‌ها میگویند رمز شادی این است که ما انتظارات کمی داشته باشیم آنها فکر می‌کنند وقتی که انتظار داریم در زندگی موفق باشیم، روابط خوبی با دیگران داشته باشیم،شغل خوبی داشته باشیم و نداریم این باعث ناامیدی ما میشود ولی اگر انتظاری نداشته باشیم وقتی که یک اتفاق خوب برایمان می افتد خیلی شگفت زده میشویم و حس خوبی پیدا می‌کنیم.

این دیدگاه به سه دلیل غلط است؛یک هر اتفاقی که بیفتد چه موفق بشویم چه نشویم انسان‌هایی که انتظار بالاتری دارند همیشه هم حس بهتری دارند به خاطر این که احساسی که ما هنگام گرفتن یا از دست دادن یک شغل داریم بستگی به این دارد که چطور آن را برای خودمان تقسیم می‌کنیم.مارگارینمارگارین دو تا روانشناس اومدند بر روی دانش آموزان با سطح انتظارات بالا تحریک کردن و فهمیدند که انسان‌هایی هستند که انتظارات بالا موفقیتشان به ویژگی‌های شخصیتی خودشان را میدهند.

من آدم باهوشیم،آدم لایقی هستم برای همین نتایج خوبی دارم در آینده این نتایج درخشان تکرار میشود وقتی هم که موفق نمی‌شدند برای این نبود که آنها مشکل داشتند به خاطر این بود که امتحان منصفانه نبود شرایط نامناسب قبل امتحان برایشان پیش آمده بود و دفعه بعدی حتما بهتر میشود انسان‌هایی که انتظار کمی داشتند برعکس قانون را خراب می‌کردند به خاطر خنگ بودن آنها وقتی هم موفق می‌شدند به خاطر این بوده که امتحان به طور اتفاقی ساده بوده است دفعه‌ی بعدی حتما حقیقت یقشان را می‌گیرد.

دلیل دوم این که فارغ از نتیجه نهایی پیش‌بینی‌کردند یک کار هیجان‌انگیز و خوشحال کننده جرج اوناسیسارسطو یک دانشگاهی از منشا خواست فرض کنیم قرار است با یک آدم مشهور مثلا یک سلبریتی،یک قراری داشته باشیم با آن صحبت کنیم بعد گفت چقدر حاضر هستید خرج کنیم که اون فرد را الان ببینید.سه ساعت بعد ببینیم،بیست و چهار ساعت بعد ببینیم،سه روز بعد ببینیم یک سال باید ببینیم یا ده سال بعد،فهمید که دانشجوها حاضرند بیشترین پول را برای سه روز بعد پرداخت کنند که جالب است مربوط به همان لحظه نمیشود آنها مشتاق بودند که بیشتر خرج کنند تا بیشتر منتظر بمانند البته این دوست نداشتن یک یا ده سال صبر کنیم چون واضح است هیچ کسی از یک سلبریتی پیر خوشش نمی آید.

اهمیت پیش بینی در ایجاد خوشبینی ذهنی

سه روز به نظر منطقی می‌رسید برای چی؟ اگر الان می‌رفتیم سر قرار همه چیز تموم میشود اما اگر سه روز بعد بروید سراغش پر از پیش‌بینی‌های هیجان‌انگیز و لحظه‌های پر خاطره دارید.این زمان روانشاسان که فکر کنند کی کجا و چگونه این اتفاق می‌خواهد بیفتد پیش‌بینی‌کردند که آنها را شاد می‌کردند مثل اینکه مردم چهارشنبه‌ها را بیشتر از جمعه‌ها دوست دارند. عجیب است چهارشنبه‌ها روز کار است و جمعه‌ ها تعطیل است این به خاطر این نیست که آنها کار را بیشتر از تحریک دوستدارند بلکه این است که روزهای چهارشنبه مشغول برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های مورد نیاز برای آخر هفته هستند ولی در جمعه‌ها تنها چیزی که به آن فکر می‌کنند هفته‌ی کاری پیشرو است پس خوشبینانه همه‌ی ما تا حدودی افسرده می‌شدیم چرا که یک مقداری از تفریحات و ایام خوش خودمان را از دست می‌دادیم.

آدم‌های واقع‌بین یک مقدار آرام‌تر و شاید بتوانیم بگویم همراه با یک افسردگی خفیف نسبت به آدم‌های خوشبینی اما آدم‌هایی که در بدبینی سقوط می‌کنند گاها دچار افسردگی‌های خیلی عمیق میشوند تمایل دارند آینده  خیلی تیره‌تر و تاریک‌تر از آن چیزی که است ببینیم.خوشبین‌ها واقعیت‌ها را در درون خودشان تحویل می‌دهند به نحوی به آنها نگاه می‌کنند که دوست دارند اتفاق بیفتد و پیدا کنیم نکته‌ی مهم این است که تغییر در دیدگاه تا حدودی روی واقعیت‌ها هم تاثیر می‌ گذارد و واقعیت‌ها را هم تغییر می دهد.

این سومین است که چرا پایین آوردن سطح توقعات انسان را خوشحال نمی‌کند تحقیقات نشان میدهد که خوش‌بینی نه تنها با موفقیت ارتباط مستقیم دارد بلکه منجر به موفقیت میشود. در واقع باعث میشود شما را به تلاش وادار کند (در مورد این آخرای پادکست بیشتر صحبت می‌کنیم.)مثلا خیلی وقت ها همین دیدگاه که آینده‌ی خوبی در انتظارمان است باعث میشود اضطراب مان کمتر بشود و سالم‌تر بمانیم و زندگی بهتری را تجربه کنیم،برویم یک ذره بیشتر از دیدگاه شناختی خودمان را بشناسیم یک تحقیق جالبی داریم از آدم‌ها که شما چقدر احتمال می‌دهید که در آینده به سرطان مبتلا بشوید.

دو گروه وجود دارد آنهایی که بدبینانه به مسئله نگاه کرده بودند و میگفتند مثلا من به احتمال پنجاه درصد در آینده سرطان می‌گیرم، گروهی خوشبینانه نگاه می‌کردم می‌گفتن نه من ده درصد سرطان می‌گیرم بعد به جفت این گروه‌ها میایم میگویم به طور متوسط احتمال ابتدا فردی در شرایط شما به سرطان سی درصد است بعد دوباره ازشان می‌پرسیم میگویند حالا دانستن این نکته چقدر احتمال می‌دهید سرطان مبتلا بشیوید و در آینده گروه اول میگویند ما فکر می‌کنیم مثلا سی و پنج درصد یعنی درصد از پنجاه به سی و پنج کنترل است، گروه دوم میگویند ما فکر می‌کنیم یازده درصدی تقریبا درصد تغییر ندادند.

باید چگونه خودشناسی را بدست آوریم؟

نکته اینجاست که آنها کاملا متوجه هستند ولی فکر نمی‌کردند که این اعداد ربطی به انها داشته باشد انسان در شروع زندگی مشترک می‌دانند که آمار طلاق چهل درصد و فکر می‌کنم برای دیگران چهل درصد و به خاطر ویژگی‌های شخصیتی که انها دارند و توانایی‌هایی که دارند این احتمال برای آنها خیلی کمتر وگرنه شاید اگر واضح فکر می‌کردند که احتمال طلاق چهل درصد و عدم سلامت روانی هم بعد از ازدواج پنجاه درصدی برای کسانی که طلاق نمی‌گیرند هیچوقت وارد قمار با احتمال ده درصد نمی‌شوند پس تفکر ما این است که سیگار می‌کشند ولی قرار است بقیه را بکشند با من کاری ندارد.

تمام اطلاعاتی که دوست داریم را می‌گیریم اطلاعاتی که دوست نداریم را فیلتر می‌کنیم حالا از نظر شناختی چه اتفاقی دارد در مغز می افتد محققان مشاهده کرده اند یک قسمتی در مغز داریم به نام لینتریس جایرز یعنی چین خوردگی سمت چپ و جلوی من وقتی به افراد خبرهای خوب میدهیم مثلا این که احتمال ابتلا به سرطان بیست درصد کمتر از آن چیزی که تو فکر می‌کنی به شدت شروع به فعالیت می‌کنید.

آدمی با تعصب و خوش‌بینی باشید واقع‌گرا باشید یا بدبین باشید در تمام موارد این قسمت به خوبی عمل می‌کنید در طرف دیگری در مغز رایت اینترنتای خوردگی سمت راست و جلوی من این قسمت یک ناحیه‌ای وجود دارد که مسئول پردازش خبرهای بد مشکل اینجا بود که این قسمت کارش را به خوبی انجام نمی‌دهد هرچقدر خوش‌بین‌تر است،این قسمت کمتر نسبت به اطلاعات منفی پاسخ میدهد؛ مثلا در فیلم چربی اگر دیده باشید واقعا اینقدر بزرگ بود که مشکل اصلی و اولیه این بود که مسئولین دانایی پذیرش واقعیت را نداشتند یعنی احتمالا این قسمت مغزشان آن اطلاعات منفی و سانسور می کرده است یا همین خدای خودمان همه اولش فکر می‌کردند قرار است یکی دو ماه دیگر تمام شود این در حالی که هیچ اطلاعات علمی و مستندی وجود نداشت که این اتفاق می‌افتد ولی یک جمله‌ای از یک جا می‌شنیدیم همان یک جمله را می‌گرفتیم و کلی اطلاعات دیگر را در ذهنمان سانسور می‌کردیم.

امواج مغزی چگونه باعث خودشانسی می شود؟

قسمت بعدی جالبه آمدند با یک دستگاه مغناطیسی کوچک در مغز امواجی وارد کردند که باعث می‌شود برای مدت کوتاهی فعالیت مربوط به ناحیه‌ای که مسئول پردازش اطلاعات منفی کاهش پیدا کند. خب نتیجه این بود که تعصب و خوش‌بینی افزایش پیدا می‌کرد بعد آمدند قسمتی که اطلاعات خوبی را در خودش جای می‌ دهد دخالت کردند و دیدن که تعصب و خوش‌بینی ناپدید میشود این یک چیزی را به ما میگوید که میشود روی تعصب و خوش‌بینی تاثیر گذاشت و هدایتش کرد.

چرا؟ چون که تعصب و خوش‌بینی مشکلات خیلی زیادی هم برای انسان‌ها ایجاد میکند در یک بررسی آماری متوجه شدند بعد از روی جایی که برای آتش‌نشان‌ها رخ داده بود خیلی از آنها گفتند ما فکر نمی‌کردیم آتیش قرار است همچین کاری بکند یا همین ویروس کرونا هیچکس اولش فکر نمی‌کرد کلا قرار است همچین کاری بکند، برایم بین خیلی از کارهایی که آن اوایل انجام می شد شاید منطقی نبود حالا می‌خواهیم برویم یک ذره عمیق‌تر بشویم در این بحث انسان‌ها به دنبال این هستند که مقاومت و امنیت خودشان را ارتقا بدهند و در همین راستا مغز هم به دنبال ارتقا و رشد خودش است.

این تعصب شناختی یک ساختار دارد که بتواند شرایط ورود افراد به مسیرهای جدید را امکان‌پذیر بکند. این خوشبینی دست میدهد چون مغز می‌خواده رشد کند تجربه کند و در نتیجه این رشد احساس امنیت خودش را بالا ببرد وقتی انسان میخواهد به سمت چیزی برود و نسبت به شناخت ندارد یک محاسبات توهم گونه ای در مغز ایجاد میشود، میگوید نه من خودم میدانم احساس می‌کنم خوب است، حسم به من میگوید خوب است که بتواند وارد این مسیر بشود ولی باید بدانیم که این واکنش های ابتدایی و عملکرد نیست یک واکنش که به شما توانایی ورود به یک مسئله را میدهد اول که می‌خواهی ازدواج کنید طرف را نمی‌شناسید. واکنش خوشبینانه مرز به ما کمک می‌کند بتوانیم وارد این جریان بشویم و برویم و تجربه کنیم. این مسئله معنیش این نیست که اگر زندگی را شروع کنیم زندگی خوبی هم خواهیم داشت وقتی زندگی خوبی دارید عملکرد خوشبینانه هم داشته باشید، باید در زندگی رشد کرده باشید توانایی‌های زیاد شده باشید تا بتواند زندگی خوبی هم ایجاد کنید ولی عملکرد خوشبینانه وقتی رخ میدهد که مغز رشد کرده است.

چگونه بدبینی باعث بروز مشکل در زندگی می شود؟

مدارهای مختلف در مغز ایجاد شده و توانایی‌های فرد افزایش پیدا کرده است و حالا با این توانایی‌ها می‌تواند زندگی خوبی هم ایجاد بکند. خیلی وقت ها بدبینی‌ها برای این که واکنش خوشبینانه ایجاد میشود و در وارد عملکرد خوشبینانه نمیشود یعنی شروع به انجام دادن آن کارهایی که باید انجام بدهی نمی‌کنی و در مسیر نمیروی و باعث ایجاد یک سرخوردگی و اختلال در مغز می‌شوی و مغز مواجه با آنچه میگویی میگوید.

ببینید توهمی که تو را به یک جا نمی‌رساند نسبت به آن خوش‌بین نباشد و انسان‌ها و در بینش دچار میشود پس ما می‌فهمیم واکنش‌های خوشبینانه ای که منجر به یک عملیاتی نمیشوند خیلی خطرناک هستند وگرنه خود واکنش خوش‌بینانه به نظر برای انسان‌ها خیلی مفید است؛ مثلا فرض کنید یک فردی با واکنش‌های خوشبینانه وارد مقوله‌ی ازدواج میشود بعد از ازدواج دچار مشکلی در زندگی میشود واختلاف دامنه حالا باید از طریق همان واکنش‌های خوشبینانه شروع به اقدامات عملی خوشبینانه بکند یعنی چی؟ یعنی عملکردهایی داشته باشد که آن فرد را به آن ذهنیت خوشبینانه ابتدایی که داشته است و آن چیزهای خوبی که در ذهنش می‌خواهد برای زندگی اش نزدیک بکند، یعنی یک جورایی واکنش خوش‌بینانه مثل یک نقشه هم می‌ماند که چشم‌اند و انتظار را به ما میگویند، بعد از آن ما باید با عملکرد خودمان سعی کنیم آن چشم‌انداز را به واقعیت تبدیل کنیم.

وقتی که انسان و عملکرد خوشبینانه را ندارد حس‌های منفی بعد درونش خیلی زیاد می‌شود در توهماتش حس خوبی نسبت به خودش دارد در واقعیت حس‌های بدی را تجربه می‌کند و این تا حدودی فرد را نامتعادل می‌کند و تضاد را در درونش زیاد می‌کند. عامل افسردگی سرخوردگی و منفجر شدن در افراد میشود دیگر این فرد نمیتواند به چیزی ایمان داشته باشد به چیزی اعتماد کند و از آن چیز امنیت بگیرد. پس ما باید خودمان را در مقابل خطرات ناشی از این محافظت کنیم در عین حال از وجودش هم برای زندگی بهتر و ساختن آینده امیدوار بودن استفاده کنیم.آگاهی یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به ما کمک کند ومهم  از خود آگاهی توجه به چیزهایی است که یاد می‌گیریم.

سلام من شیوا هستم از سبکتو دات کام که با یک پادکست دیگر همراه شما هستم. در این روزها خیلی مواظب خودتان و کسانی که دوسشان دارید باشید و تا حد امکان قرنطینه‌ی خانگی را رعایت کنید.اما پادکست امروز در مورد عادت‌ها،عادت‌هایی که زندگی شما را دگرگون می‌کنند،عادت‌های شما مهم‌ترین ویژگی شما برای ساختن آینده است اگر به دنبال مطالب یا کتاب‌هایی باشید که زندگی را دگرگون کنیم احتمالا می‌دانید که عادت‌ها چقد مهم هستند. انسان‌های موفق یا ثروتمند هم با دگرگون کردن عادت‌های روزمرشان توانستند ویژگی‌های فردی را خودشان ایجاد کنند تا بتوانند خواسته‌ها و اهدافشان برسند اما باید چه عادت‌هایی را در خودمان ایجاد کنیم در این پادکست از سبک تو دات کام به بررسی عادت‌هایی می‌پردازیم که همه‌ی افراد می‌توانند در زندگیشان ایجاد کنند و احساس فوق‌العاده‌ی دگرگون شدن را تجربه کنند پس با من همراه باشید روز را با یک شروع باشکوه آغاز کنیم.

چگونه عادت های خوبی را برای زندگی پیدا کنیم؟

شاید عادت دارید که هر روز پیاده روی کنید شاید از مراقبه صبحگاهی لذت می‌برید شاید هم صبحتان را با یک صبحانه‌ی سالم و لذیذ شروع می‌کنید برای شروع روزتان برنامه‌ی منظمی دارید داشته باشید.برنامه‌ی رشد فردی را از بین کارهای مورد علاقتان انتخاب کنید به این ترتیب انجام این کارها برایتان سخت نخواهد بود برنامه‌ی منظم ضرب آهنگ پر شوری هم به زندگیتان میدهد این برنامه از میزان استرستان کم می‌کند و دیگر شاهد آثار خستگی ذهنی در خودتان نمی بینید از این گذشته دچار سردرگمی هم نمی شوید چرا که به خوبی می‌دانید که می‌خواهید چه کاری انجام بدهید،ایجاد عادت‌های مفید راه‌گشای موفقیت شما خواهد بود.

قانون بیست هشتاد را سرلوحه‌ی آن قرار بدهید قانون بیست هشتاد یا پارتو بسیار ساده است و می‌گوید هشتاد درصد نتایج به دست آمده حاصل تنها بیست درصد از تلاش شما است. برای رشد فردی کافی تلاشتان را در جهت مناسبی سرمایه‌گذاری کنید به این ترتیب با ایجاد عادت‌های مفید انرژیتان را به بهترین شکل مدیریت می‌کنید. از انرژی شما می‌تواند معجزه‌ی های بزرگی را رقم بزند با تقسیم انرژی بروی فعالیت‌های مختلف به نتایج دلخواهتان برسید هر چقدر مطالعه کنید باز هم کم است، پس مطالعه کن مطالعه راهی فوق‌العاده ای برای افزایش دانش است، کتاب‌ها دریچه‌ی خلاقیت شما را باز می‌کنند پس دنبال کتاب‌هایی باشید که ایده‌های جدیدی پیش روی شما قرار میدهند فراموش نکنید کتاب خواندن در مسیر رشد فردی نوعی مراقبه به شمار میرود.

چگونه با از بین بردن عادت های بد استرس خود را کم کنیم؟

به همین خاطر است که مطالعه از استرس شما کم میکند که با ایجاد عادت مطالعه مهمان بزرگان علم و ادب می‌شوید. عادت مفید مطالعه ایده‌ها و نگرشی را به شما میدهد که می‌تواند زندگیتان را متحول کند. با یک دست چند هندونه بلند نکنید جالبه بدانید که تنها دو درصد از افراد جهان می‌توانند چندین وظیفه رد همزمان و باموفقیت به نتیجه برسانند انجام این کار تمرکز شما را پایین می آورد البته شاید شما هم جزو آن دو درصد باشید. اما در غیر این صورت این کار بازدهی فردی را به شدت به کارتان می آید، کارهاتان را اولویت‌بندی کنیم با توجه به شناختی که از توانایی خودتان دارید وظایفی را انتخاب کنید،موفقیت در انجام یک کار عالی به مراتب بهتر از انجام هستند.

این کار نیمه‌تمام،این عادت می‌تواند استفاده از توانایی‌هایتان را دگرگون کند نیمه‌ی پر لیوان را ببینید یک گل در بین بوی از خارها رشد میکند، کدام توجه شما را به خودش جلب می‌کند. انبوه خارکلاته کرده است یا گل‌های خوش عطری که از بین خارها قد کشیده اند انتخاب باشماست!. خوشبختی میتواند در یک قدمی شما باشد و در عین حال شما را در کوهی از مشکلات غوطه‌ور باشید.

حقیقت این است که به جز شما هیچ نجات‌دهنده دیگری وجود ندارد پس به دنبال عادت‌هایی باشید که زندگیتان را دگرگون و هدفتان را مشخص نگه می‌دارد برداشت ما از چیزهایی که در زندگی می‌بینید یا تجربه می‌کنید روزهای آینده بیشمار می‌سازد، پس با بند هر آنچه در زندگی دارید سپاس‌گزار باشید تا نعمت‌های بیشتری دریافت کنید.فیلتر انسانی را فراموش نکنید آدم‌های اطراف شما انرژی شما را تعیین می‌کنند به خاطر داشته باشید شما مجموعه‌ای از پنج انسانی هستید که بیشترین زمان خود را با انها سپری می‌کنید با افرادی نشست و برخاست کنید که با نگرشی مثبت با زندگی روبرو میشوند. از آدم‌های منفی باف دوری کنید آنها انرژی شما را تخلیه می‌کنند ارزش جوهره‌ی جسم سالم ورزش تاثیرات ارزشمندی روی سلامت فیزیکی بدن میگذارد از این گذشته عادت مفید ورزش کردن میزان خلاقیت فرد را هم و خلاقیت مهارت‌های شناختی فرد را توسعه میدهد.

ورزش باعث از بین رفتن استرس های بد می شود؟

ورزش منظم هورمون اندورفین را در بدن آزاد می‌کند این هورمون بدن را از غم و افسردگی به دور نگه می‌دارد با ایجاد عادت ورزش منظم نشاط و خلق و خوی شما هم بهبود پیدا می‌کند. هنر گوش دادن را دست کم نگیرید باتمام به صحبت‌های طرف مقابلتان گوش بدهید با این کار احساس خوبی در آن به وجود می آورند و به مخاطبتان احترام می‌گذاریم از این گذشته درک بهتری از صحبت‌های آنها هم خواهید داشت،گوش دادن عادت مفید و ارزشمندی را که دانش شما را ارتقا میدهد و میتواند موقعیت‌های زندگیتان را متحول کند.

شبکه‌های اجتماعیتان را کم کنید متوسط زمانی که هر روز در فضای مجازی سپری می‌کنید را به حداقل برسانید هر چقدر بیشتر در شبکه‌های مجازی به سر ببرید بیشتر در معرض افسردگی قرار میگیرید، زمانی که در این فضا هستید به رشد فردی شما کمکی نمیشود. موفقیت شما در گرو مدیریت این زمان‌های نهفته است شما اصلی‌ترین سرمایه‌ی خودتان هستید از گرانبهاترین سرمایه‌ی خودتان محافظت کنید.

به اندازه بخوابید،خوابیدن ریتم طبیعی شما را بهبود می‌بخشد و به این ترتیب احساس شادمانی و عزت نفس بر شما افزایش پیدا می‌کند. برای خودتون وقت بگذارید مهارت مورد علاقه‌تان را یاد بگیری. غذای مورد علاقه‌تان را درست کنید و خودتان‌ را تماشای زیباترین منظره‌ای موجود مهمان کنید، شاید برای ساختن این عادت به زمان زیادی نیاز باشد اما باور کنید رشد فردی ارزشش را دارد عادت‌های شما ضامن پیشرفت و موفقیت شما هستند، آستین بالا بزنید و دست به کار شوید.

معرفی یک کتاب برای کاهش افسردگی

حالا معرفی کتاب جدید داریم. در سال دو هزار و چهار پس از مرگ پدرش دچار افسردگی شدید شد و با تشویق دخترش شروع به مطالعه‌ی کتاب‌های روانشناسی قدیمی و تحقیق در مورد تفکر مثبت و قانون جذب کرد و تقریبا زندگیش را در پی این تحقیقات وقف کرد و در نهایت یک از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا را نوشت کتاب راز که فیلم آن توجه افراد زیادی را به خودش جلب کرد و توانست زندگی انسان‌های زیادی را نجات بدهد و دوباره به آنها برگرداند بعد از انتشار کتاب راست راندابن کتاب‌های کامل‌تری نوشت از جمله معجزه که به طور تخصصی به مباحث قانون جذب پرداخت کتاب معجزه یک قدم فراتر از بقیه کتاب‌ها قدم برداشته است و از اثر سپاسگزاری میگوید اینکه چطور در یک برنامه‌ی بیست و شیش روزه برای رسیدن به اهداف خواسته‌هایمان تلاش کنیم.

راندابن این کتاب از تجربیات خودش میگوید و اتفاقاتی که زندگیش را دگرگون کرد ، آن در این کتاب با بیست و شیش درس به خواننده‌ها میگوید که چگونه سپاسگزاری می‌تواند زندگی همه‌ی افراد را متحول کند در حال حاضر این کتاب با ترجمه‌ی نفیس و از انتشارات درسا به قیمت چهل و هفت تومن در بازار موجود است و همچنین شما می‌توانید میکروکانونی و نوشتاری معجزه را از طریق اپلیکیشن یا وب سایت سبکتو دانلود کنید و از مطالعه به روش میکرو کتاب لذت ببرید

برایتان پیش آمده است  که دکتر رفته باشید،دکتر برایتان آزمایش نوشته باشد وقتی آزمایش جلوی دکتر گذاشتید بهتان گفته باشد که کلسیم بدن شما کم است و معنیش این است که بدن شما بدون کلسیم زنده می‌ماند اما مشکلات زیادی پیدا می‌کند. عزت نفس و وجود ما حکم کلسیم دارد نبودش ما را نمی کشد ولی مشکلاتی مثل اضطراب و استرس و وسواس و افسردگی و امثال اینها را پدید می آورد.

اگر می‌خواهید بدانید عزت نفس چیست؟ چرا مهم است؟ چطوری می‌توانیم عزت نفس را بالا ببریم و دیگران در این زمینه چه نقشی دارند این اپیزود را بشنوید. سلام من مهدی بهمنی هستم و این اپیزود چهارم پادکست کتاب جیبی است کتاب جیبی پادکستی که هر هفته جمعه‌ها منتشر میشود و ما با خلاصه یک کتاب در خدمت شما هستیم کتابی که این هفته انتخاب کردیم کتاب عزت نفس نوشته‌ی آقای ناتانیل براندن هست که انتشارات نخستین با ترجمه‌ی مهدی قراچه‌داغی آن را منتشر کرده است با ما همراه باشید اعتقاد و ادعای نویسنده این است که هیچ مسئله ای روانی از اضطراب و افسردگی گرفته است تا عدم موفقیت در مدرسه و محل کار تا ترس از صحبت کردن تا راز موفق بودن و خوشبخت بودن تا بدرفتاری کردن با همسر و فرزندان تا خشونت تجاوز خودکشی نیست که ریشه در کمبود عزت نفس نداشته‌باشد.

عزت نفس چیست و چه کاربردی در زندگی دارد؟

ایشان معتقد است که میشود این بیماری‌ها و این مشکلات روانی را برطرف کرد و آن هم با راهکار بالا بردن عزت نفس بعد از آن میرود سراغ اینکه برای بدست آوردن اطلاعاتی که برای نوشتن این کتاب نیاز بوده است به کتابخونه‌های مختلفی و کتاب‌های مختلفی و نظرات متفاوتی سر زده است. ایشان و دیدگاه‌های روانشناسان مختلف و کتاب‌هایشان در این زمینه از زینگ فروید و اولیای آلفرد آدلر و امثال اینها را دیده است ولی در نهایت چیز زیادی در کتاب‌های این ها درباره‌ی عزت نفس به طور خاص پیدا نکرده است. گریناشلی کوتاه گذرا و مختصر ایشان در نهایت به این نتیجه میرسد که با مراجعه‌ی بیمارانی که به آن دارند و با مطالعه‌ی روی مردم بیاید و چند تا سوال را بتواند جواب بدهید که این که عزت نفس چییست؟ عزت نفس چرا مهم است؟ چگونه میشود عزت نفس را افزایش داد و این که دیگران در افزایش عزت نفس چه نقشی دارند.

اول ببینیم عزت نفس چییست، ایشان میگوید که تا به حال هیچ نظریه‌ی عمومی و ثابتی درباره تعریف عزت نفس منتشر نشده است، تعریف عزت نفس همیشه مورد اختلاف بوده است و توافقی رویش نبوده است و هر نویسنده‌ای برداشت خودش را از آن بیان کرده است. اتفاق نظر نبوده است حرفا معمولا ضد و نقیض و در نهایت تعریفی که از عزت نفس می‌کند این است که« حسی که من در وجودم دارم از اینکه توانمندی دارم و می‌توانم با چالش‌های زندگی کنار بیایم و خودم در این زمینه شایسته خوشبختی و موفقیت می‌دانم پس در تعریف عزت نفس دو تا بخش و قسمت مرتبط به هم وجود دارد؛ یکی خود توانمندی و یکی عزت نفس خود توانمندی یعنی اینکه من اطمینان و اعتماد دارم به درک خودم،دانش خودم،فکر خودم،انتخاب خودم،تصمیم خودم و این معنا را باور دارم عزت نفس یعنی چه؟ برای خودم و دیگران احترام قائل هستم و میگوسم من خوبم شما خوب هستید.

این دو تا بخش دو تا بخش مهم مرتبط عزت نفس خود توانمندی عزت نفس خود توانمندی هم ریشه‌اش به ذهن برمی‌گردد پس معلوم می‌شد تمام آن کاری که ما باید انجام بدهیم این است که در ذهنمان کارکنیم البته می‌دانید دیگر نویسنده میگوبد ذهن غیر از مغز با مغز فرق دارد ذهن حتی آگاهی نیست نیمکره چپ و راست مغز نیست میگوید ذهن آن چیزی است که ما به وسیله‌ی آن دنیا را درک می‌کنیم کار ذهن هم ایشان میگوید مثل قلب و کبد و ریه و کلیه و اینها نیست.

در قلب و کبد و ریه و کلیه ما دستوری بهشان نمیدهیم و نیاز نیست کاری انجام بدهیم. اونها خودبه‌خود کارشان را انجام میدهند. اما در ذهن دقیقا ما هستیم که نقش اصلی را ایفا می‌کنیم ما هستیم که ذهن را وادار می‌کنیم به تحرک،به کار کردن به فعالیت کردن ما هستیم که بهشان دستور میدهیم کاری را انجام بدهد، روی چیزی تمرکز کند به چیزی فکر کند و یا اینکه دستور میدهیم در زمینه هیچ کار خاصی را انجام ندهد. پس ریشه‌ی اصلی عزت نفس و آنچه ‌که کارکرد عزت نفس را بالا میبرد همه اش برمی‌گردد به مساله‌ی ذهن ایشان میگوید که مطالعات نشان داده که هر ده سال علم و دانش ما دو برابر میشود پس نیاز به این است که ما بروی پرورش کار کنیم و یکی از بهترین جاهایی که ایشان میگوید میشود بروی پرورش ذهن کار کرد.

ملاک هایی که نشان دهنده عزت نفس است؟

در خانواده میگوید: تو خانواده است که عزت نفس به ما تزریق میشود، آن وقت اگر این تزریق تنفس در خانواده به ما خوب صورت گرفته باشد اثرات خودش را در بزرگسالی در چهرمان تو رفتارمان در طرز صحبتمان در راه رفتنمان در تعریف کردن ما از خودمان در تعریف کردن از دیگران در ابراز محبت کردن نسبت به دیگران در تشکر کردنامان در انتقاد کردنامان در همه‌ی اینا خودش را نشان میدهد به طور کلی عزت نفس تمام جنبه‌های وجود ما را در بر میگیرد در محل کارمان تاثیر میگذارد در برخوردمان با مردم تاثیر می‌ گذارد در پیشرفتمان تاثیر میگذارد در موفقیتمان تاثیر میگذارد، حتی از قلمروهای اجتماعی می آید در قلمروهای شخصیمان مثل دلبستگی به آدم‌ها تاثیر مگیذارد در انتخاب همسر در ارتباط با همسر و فرزندان تاثیر مگیذارد حالا می‌خواهیم ببینیم که ویژگی آدمی با عزت نفس بالا چیست؟

چندتا ملاک و معیار وجود دارد که نویسنده ارایه می‌کند و می‌گوید اینها نشان‌دهنده‌ی عزت نفس بالا در یک آدم است:

پس بنابراین کسی که این ویژگی‌ها را نداشته باشد عزت نفس پایین رفتاراش عقلانی نیست به واقعیت توجه ندارد،کاری ندارد،انعطاف‌پذیری ندارد از هر چیز نا آشنا می‌ترسد با هر چیز نامتناسب سازگاری ایجاد می‌کند سرکشیش نامعقول است حالت تدافعی دارد، با دیگران سر سپرده‌ی بیش از حد به دیگران،رفتارش با دیگران کنترل کننده است و از اینکه با دیگران دشمن داشته باشد ترسی ندارد و جالب اینکه آدم‌هایی با عزت نفس بالا نویسنده میگوید با آدم‌های با عزت نفس بالا ارتباط برقرار می‌کنند و بالعکس.

چگونه انسان هایی با عزت نقس بالا برای دوستی پیدا کنیم؟

آدم هایی با عزت نفس پایین میروند سراغ آدهم های با عزت نفس پایین. یک نکته خیلی مهمی که ایشان در این بین تذکر میدهد میگوید عزت نفس ارتباط مستقیمی با مسئله ی عشق و علاقه و محبت و این ها دارد بعد ایشان یک مثال میزند که در این مثال بیان می‌کند اگر یک کسی خودش را دوست نداشته باشد، دیگرانم دوست ندارد پس بنابراین عزت نفس پایین معمولا مورد توجه دیگران قرار نمی‌گیرد چرا؟ چون کسی که خودش را نمی‌پذیرد توقع دارد دیگران آن را بپذیرند خودش دوست ندارد میخواهد دیگران دوستش داشته باشند. نویسنده مثالی که می‌زند از یک خانومی که همیشه عاشق مردهایی میشود که اصلا برایش مناسب نیستند و بعد از یک مدتی مردها را  رها می‌کند در مراجعاتش از خانمی مثال می آورد که این خانم میگوید در هفت سالگی پدرم مار را رها کرد و رفت و مادرم همیشه سر من فریاد می‌زد داد میزد می‌گفت ببین دختر اگه تو نبودی ما این همه دردسر نداشتیم،اگر تو نبودی پدرتتن خانه را رها نمی‌کرد برود پس در نتیجه ریشه‌ی تمام بدبختیهای ما شما هستید این خانم به نویسنده گفته بود من وقتی با یک آقایی آشنا میشوم بعد از یک مدت این آقا من را ول میکند میرود.

نویسنده به آن گفته بود دلیل این که خانم شما عزت نفس پایین دارد شما خودتان هستید و ریشه‌ی تمام بدبختی های پدر و مادر می‌دانید. دیگر اصلا اینطور نیست بدبختی‌های هر کسی به خودش برمیگردد و شما در آن سن و سال هیچ نقشی و بدبختی در آنها  نداشتید بنابراین خودت دوست داشته باش تا دیگران دوستت داشته باشند، خودت دوست داشته باش تا مردهایی که با تو مواجه میشوند این عزت نفس تو را ببینند و عاشق تو بشوند و علاقه‌مند به تو بشوند و اینجاست که نویسنده میگوید نقش والدین که قبلا به آن اشاره کردیم در خانواده در افزایش و یا تخریب عزت نفس بچه‌ها چقدر می‌تواند موثر باشد برای همین نویسنده اعتقاد راسخ به این دارد این حرف که بگویم، پس اگر عزت در دوران کودکی تخریب شود و از بین رفت دیگر در بزرگسالی نمیشود برایش کاری کرد. ایشان میگوید من اگر کسی همچون نظریه را بدهد به جرات جلویش می‌ایستم و مقاومت می‌کنم و میگویم درست است که خانواده عزت نفس او را از بین برده است ولی آن می‌تواند با تمرین با خواستن خود توانمند با بالا بردن عزت نفسش در بزرگسالی عزت نفسش را افزایش بدهد.

هیج فردی محکوم به تقدیر نیست!

این نیست که بگویم محکوم به جبر و محکوم به طبیعت و محکوم به تقدیر و محکوم به سرنوشت است دیگر چون کودکی اینگونه با آن رفتار شده است هیچکاری نمیشود برایش کرد می‌گوید میدانم اثر دوران کودکی خیلی در عزت نفسش تاثیر داشته است و شکننده بوده است، اما اینجوری نیست که دست رو دست بگذاریم نگاه صفر تا صدی نسبت به این موضوع کاملا اشتباه است خاطرتان است گفتم که دوتا قسمت مرتبط مهم در عزت نفس وجود دارد: یکی خود توانمندی یک عزت نفس در مورد این خانوم دقیقا مشکلش همان عزت نفس پایین بودن است.

معایب عزت نقس پایین در انسان چیست؟

عزت نفس باعث شده که خودش و دیگران را دوست داشت و ما می‌بینیم این مشکل خیلی از زن‌ها و مردهای امروز جامعه‌ی ما است که خودشان را دوست ندارد. خودش آدم بدی می‌داند،خودش را پسر بدی می‌داند،خودش را دختر بدی می‌داند، خودش را آدم گنهکار می‌داند،خودش آدم زشتی می‌داند،خودش را آدم بی‌فایده‌ای میداند، برای خودش محلی از عراق قائل نیست در صورتی که خیلی وقتها آنخود توانمندی را دارد یعنی حتی از جهت علمی به یک جایگاهی رسیده است از جهت، پس از جهت مقام از جایگاه‌های مختلفی بزرگی برخوردارید اما متاسفانه آن عزت نفس در وجودتان نیست و این خیلی خطرناک است که اگر یک کسی به یک توانمندی برسد اما عزتت نفس نداشته باشد یا در یک زمینه‌ای واقعا موفق است اما خودش دست کم می‌گیرد این آدم برای خودش و در ارتباط با دیگران صد درصد دچار مشکل خواهد شد.

بعد ایشان میگوید عجیب این است که بعضی ها خوشبخت اند اما اضطراب خوشبختی دارند این هم به خاطر کمبود عزت نفسشان است. اضطراب خوشبختی دیگر چه مدلی است ایشان میگوید که دائما انگار یک چیزی در وجودش میگوید ببیند این خوشبختی دائمی نیست از بین می رود این خوشی ماندنی نیست و اصلا من شایستگی این خوشبختی را نیستم، من اصلا قابل این خوشبختی و موفقیت نیستم این ها همه چیزهایی که اسمش اضطراب خوشبختی یعنی اینکه اینجور آدم ها دائما میگویند ببیند الان نگاه نکنیید دارد ،فردا اشک در می آورد دنیا روزگار و طبیعت و مردم با ما بدرفتاری می‌کنند برای همین لذت نمیبرد.

از آن خوشبختی از آن خوشی از آن حسی که در آن است میگوید ببینید الان اینگونه است فردا معلوم نیست چگونه باشد، میگوید این افکار باعث ایجاد اضطراب در وجودش میشود که آن خوشبختی را تحتالشعاع قرار میدهد که ایشان اسمش را می‌ گذارد اضطراب خوشبختی یعنی بعضی ها خوشبخت هستند و اما مضطربند که چرا به دلیل اینکه دائما خوشبختی احساس می‌کنند این موقتی باشه با ایشان میگوید ما باید اگر میخواهیم خوشبخت بشویم و هنگامیکه شدید تحمل این خوشبختی را داشته باشیم به اصطلاح من ظرفیت داشته باشیم،ظرفیت پذیرش این خوشبختی را هم داشته باشیم باز در این راستا نویسنده مثال‌هایی را می‌زند برای اینکه نشان بدهد که نقش این عزت نفس در محل کار و در اجتماع و اینکه ما تحمل و ظرفیت این را داشته باشیم که این خوشبختی که سراغمان می آید تحمل کنیم و اصطلاحا با عزت نفس مدیریتش بکنیم چیست؟ یک مثال دیگر ایشان می‌زند از یک کسی که در اداره دارد کار می‌کند یک دفعه به آن خبر میدهند که فلانی شما ترفیع گرفته اید این آدم چون عزت نفس پایینی دارد میگوید که نه بابا این مال ما نیست ما که خودمان را می‌شناسیم به قول نویسنده ما که خودمان را می‌دانیم که شیادی هستیم،چه کلاهبرداری هستیم، همچنان یعنی این آدم ظرفیت خوشبخت را در وجود خودشان ندارد و حس نمی‌کند عزت نفس پایین،تحمل خوشبختی زیاد ندارد.

چرا برخی انسان ها ظرفیت ندارد؟

واقعا بعضی ها ظرفیت ندارند، واقعا بعضیا تحمل ندارند،واقعا بعضیا به خاطر همین نمی آید خوشبختی و خوشحالی سراغشان. میگوید نه بابا ما در آن حد و اندازه نیستیم خودش دست کم میگیرد حرمت نفس ندارد شروع می‌کند جایگاه را خراب کردن.همانی که دارد نابود می‌کند. در جلسه می‌خواهد برود بدون آمادگی چرا؟ چون عزت نفس ندارد بی‌انگیزه شده است، بی‌توجه به ارتباط با همکار خود دعوا می‌کند یا التماس رفتار با رییس. بعد اصلا رییس دیگر انکار می‌کند و نادیده میگیرد. این عزت نفس پایین در نهایت کار به جایی میرساندنه که میگوید آقا چند بار به شما تذکر دادیم ولی حواستان در کار جمع نبود کاراتان درست پیش نمی‌برید،تعریفی کرد دیگر اصلا از آن حرفی زده نمیشود، هیچ شما اخراج هستید. وقتی که این آقا اخراج میشود میگوید گفتم از اول که من به درد این ترفیع و به درد این مقام بالا نمی‌خوردم پشت پا می‌زند به بختش می آید بیرون.

مثال دیگری که نویسنده می‌زند این است که میگوید اگر ما عزت نفس داشتیم،این افزایش عزت نفس باعث میشود محل کارمان با سخاوت با مردم برخورد کنیم.این عزت نفس باعث می‌شود که تحملمان برود بالا ظرفیت مان برود بالا . با دیگران با نگاه برگ گرگ به بزرگوارانه برخورد کنیم یکی از مثالهایی که میزند که در مراجعاتش این مثال را ایشان دیده است و برای ما بیان می‌کند میگوید که یک کسی به من مراجعه کرد.

برگشت گفت که وقتی که معارفه‌ی من با رییس جدیدمان شد فهمیدم که بله ریسمانیان میگوید این غیرت مردانگی و اصطلاحا به مردانگی من برخورد گفتم: که این کار به جایی رسیده است که حالا یک زن را گذاشته ام بالا سر ما میگوید از آن لحظه عزم جزم کرده ام که هر کاری میتوانم بکنم که این خانم تحقیق کنند و از صحنه خارج کنند و میگوید این باعث شد که عزت نفس در وجود من به تعبیر نویسنده کم بشود و شروع کردم به کاری که انجام می‌دادم و خیلی با کندی انجام می‌دادم و تمام عزم جزم این بود که بخواهم این خانم را از صحنه به در کنم با آن موقع مخالفت کنم با مقابله با آن بجنگم بگویم که من زیر نظر شما نیستم من از شما حرف می‌شنوی ندارم و در نهایت این کار جواب نداد و در نهایت من اخراج شدم. کمبود عزت نفس و نداشتن آن تحمل اینجا خودش را نشون میدهد.

سخاوت و اهمیت آن در زندگی انسان

نداشتن سخاوت اگر سخاوت داشت می‌گفت این خانوم آمده است رییس من شود چه زن چه مرد چه فرقی می‌کند. مثال دیگری که نویسنده بیان می‌کند از اینکه ما باید دل را بزرگ کنیم نگاهمان بزرگ کنیم سعی وجودی داشته باشیم ظرفیتشان را بالا ببریم سخاوت به خرج بدهیم،خسیس نباشیم تا عزت نفس بالا باعث بشود ما خوشبخت بشویم ایشان مثالی که میگوید که رییس بخش تحقیق پژوهش یک شرکت به آن خبر دادنک که بله یک دانشمند عالیقدری را از یک موسسه‌ی دیگه جدید استخدام کردند و میگوید این آدم چون عزت نفس پایینی داشت برگشته بود و چیزی که در ذهنش افتاده بود این که بله معلوم است که این رییس را از کار من ناراضی اند.

یک سری شواهد و قراینی هم شروع کرده بود برای خودش ردیف کردن که هیچکدام درست نبود و در نهایت امر گفته بود خب معلوم است بعد از اینکه یک مدت گذشت این ها میخواهند این را بگذارند جای من و من را اخراج کنند. بنابراین بهتر است که من همین الان استعفا بدهم و بروم و استعفا داده بود رفته بود در حالی که اصلا همچین چیزی قرار نبوده اتفاق بیفتد یعنی دچار یک سوءظن شده بود دچار یک سو تفاهم شده بود. این حس حسادت تنگ‌نظری خسیس بودن و پایین بودن عزت نفس درنهایت ببینید چه بلاهایی سر آدم می آورد که میتواند در نهایت کار را به جایی برساند که آدم با دست خودش خودش را از جایگاهش را از بین ببرد و نابود کند.

خاطرتان است که گفتیم در اول اپیزود که عزت‌نفس مثل یک نیاز اولیه در وجود ماست البته نمیگویم مثل آب و غذا اما گفتیم مثل کلسیم مثالی که نویسنده آورد کلسیم بود و ایشان حتی میگویپ که در نقاطی مثل بعضی از مناطق مکزیک این ها خاکش اصلا کلسیم ندارد برای همین آدماش یا خوب رشد نمی‌کنند یا زود می‌میرند و در معرض بیماری‌های که قرار می‌گیرند زود آسیب پذیر هستند چون اعتقاد به این دارد که این عزت نفس باعث می‌شود ما واکسینه بشویم ما را ایمن می‌کند بدنمان در مقابل بیماری‌هایی مثل اضطراب و افسردگی و استرس بیمه کند. بعد ایشان به این سوال جواب میدهد که اصلا آیا عزت نفس بیش از حد هم داریم ایشان میگوید نه مثل اینکه یک آدم یا سالم یا بیمار است اما اگر سالم باشد نمی‌توانید بیش از حد سالم باشد.

چرا افرادی که عزت نفس ندارند از زندگی لذت نمی برند؟

نکته‌ی مهم دیگری که ایشان به آن توجه میکند میگوید کسانیکه تنفس ندارند اصلا از زندگیشان لذت نمیبرند چرا؟ چون احساس می‌کنند در جایگاهی که باید باشند نیستند.مثال ایشان مراجعه‌ی یک بازرگانی است که یک تاجری که به ایشان برگشته است گفته که یک سوال  از ایشان پرسیده است. به آن گفته است که چرا شکستهایی که ما در زندگیمان داریم دردش از آن موفقیت‌ها و لذت‌ها بیشتر است؟ چرا خوشبختی انقدر کم است و شکست انقدر ماندگار؟ چرا موفقیت و لذتش انقدر زودگذر است؟ میگوید وقتی که من شروع کردم با آن صحبت کردیم دیدم این عزت نفس پایین در دوران کودکی که این را به اینجا رسانده است.

چرا که میگوید این بازرگان برگشته است به من گفته است که من وقتی کوچیک بودم دائما پدر من را مسخره می‌کرد، می‌گفت تو هیچی نمیشوی عزت نفس من به تعبیر نویسنده عزت نفسش رامورد تمسخر قرار داده بود و از بین برده است همین جا ممکن است بلافاصله سوال مطرح بشود که خب بابا این که یک تاجر موفق است نویسنده میگه که درسته تاجر موفقی است ولی در زندگیش موفق نیست و از زندگیش لذت نمیبرد و برای همین درد های شکست‌ها بیشتر در نظرش مانده این دائما خواسته است ثابت کند به پدرش که ببین من آدم ناتوانی نیستم برای همین رفته است سراغ خوب پیشرفت کردن ولی در نهایت در آن جایگاهی که دوست داشته باشد و آن لذتی که از زندگی ببرد نمی‌برد.

آن فقط خواسته است از دست رنج آن سرزنش دوران کودکیش رها بشود همیشه دنبال این بوده است که خودش به پدرش ثابت کند کسی که بخواهد همیشه خودش را به دیگران اثبات کند خب گرفتار ناملایمات زندگی میشود و از زندگی هیچ لذتی نمیبرد اصلا قرار نیست ما خودمان را به دیگران اثبات کنیم،اصلا دیگران در مورد ما هر فکری می‌خواهند بکنند. این را خارج از کتاب عرض می‌کنم یکی از آقایان روانشناسان می‌گفت که طبق مطالعات و تحقیقات نود و هشت درصد مردم در نود و هشت درصد موارد فکرهایی که درباره‌ی ما می‌کنند فکراشان درباره‌ی ما چه خوب چه بد ذره‌ای تاثیر در موفقیت و شکست ما ندارد و در زندگی ما هیچ گونه تاثیری ندارد.

نمیگویم که علیه ما کاری کرد تاثیری ندارد، آن نمیگویم فکرشان اینکه ما میگویم دیگران میگویند دیگران فکر می‌کنند می‌خواند طلاق بگیرند، دیگران میگویند می‌خواهند ازدواج کنند دیگران میگویند می‌خواهد رها کند، دیگران میگویند دیگران فکر می‌کنن می‌خواهد یک شغلی را انتخاب کند. دیگران میگویند می‌خواهد چیزی بخرد،می‌خواهد چیزی بفروشد. همیشه نگاهش این است که دیگران چه می گویند، خودش احساس خوشی و خوشبختی ندارد و همیشه می‌گوید ببینم دیگران چی میگویند.

ارکان عزت نفس و اهمیت آنها در زندگی

آقای براندن معتقد است به این که آدمی که در صدد اثبات خودش دائما باشد. این هیچ وقت از زندگیش لذت نمیبرد بعد از آن نویسنده‌ی می آید بیان می‌کند که اگر ما می‌خواهیم ارکان عزت نفس در وجودمون ساخته بشود و بالا برود باید شیش تا رکن را در وجودمان ایجاد کنیم یعنی عزت نفس شش رکن دارد که باید به این شش تا رکن توجه کرد که ایشان مفصل در کتاب بیان کرده است. ما الان فرصت نداریم بویم در هر فصل هر کدوم از این ارکان را بیان کرده براش مثال زده،تمرین داده است، روش تمرین ایشان هم اینجوری است که تکمیل کردن جمله سی قسمتی از جمله رکن میگوید، میگوید شما بقیه اش را بگوید شش رکن تا ساخته شدن عزت نفس. شش رکن عزت نفسی که ایشان بیان می‌کند این است که من فهرست‌وار می‌گویم :

یکی زندگی آگاهانه‌است.بدانیم برا چه داریم زندگی می‌کنیم و زندگیمان را آگاهی و بر مبنای علم باشد و بر مبنای عقل باشد، بر مبنای واقعیت باشد. دوم اینکه خودپذیری داشته باشیم خودمان را بپذیریم خودمان را انکار نکنیم خودمان را دست کم نگیریم به خودمون بی‌توجه نباشیم،برای خودمان احترام قائل باشیم.سوم مسئولیت داشتن در قبال خود ما نسبت به خودمان،مسیولیت داریم بعلاوه‌ی دیگران یعنی اول نسبت به خودمان مسیولیم و بعد نسبت به دیگران یعنی باید اول هوای خودمان را داشته باشیم.

خیلی مراقب خودمان باشیم یکی از این استاد روانشناسی میگفت: واقعا کارایی که ما در حق خودمان می‌کنیم اگر در حق دیگران کنیم اعداممان می‌کنند. یعنی اینقدر بعضی مواقع‌ ما نسبت به خودمان بد رفتار می‌کنیم برای همین در این جمله معروف است که «دشمنای ما خودمون هستیم دشمن ما بیرون از ما نیست ». چهارم اینکه قاطعیت داشته باشیم و بتوانیم از وجود استفاده کنیم بتوانیم حرفمان را بزنیم همش دچار شک و دودلی نباشیم و بروی خودمان کار کنیم در مواقعی که میخواهیم تصمیم بگیریم قاطع باشیم درست یا غلط بعدا فهمیدیم غلط بوده است مهم نیست به قول باز خارج از کتاب دارم عرض می‌کنم یکی از آقایون روانشناس  میگفت که « اصلا فهمیدی که بعدا اشتباه بوده،بوده می‌گفت: اصلا آدمیزاد اشتباه می‌کند آدمیزاد خطا میکند، آدمیزاد ناقص است میگوید که ما قبول داشته باشیم آدم خوبی هستیم ولی ناقصی هستیم. هر روز ممکن است کار را اشتباه انجام دهیم اما با قاطعیت اشتباه بکنیم یعنی اگر اشتباه کردیم با قاطعیت یک کاری را تصمیم بگیریم حالا بعدا فهمیدیم اشتباه بوده است.»

شک و دودلی چه مشکلاتی برای انسان پدید می آورد

هیچ چیز بدتر از شک و دودلی نیست برای همین می‌گویند شک معبر خوبی است ولی توقفگاهی نیست. بعضی ها دائما در این شک و تردید هستند و این باعث میشود عزت نفسشان. اصلا یکی از رکن‌های از نابود شدن و پاشیده شدن از هم حالا من نمی‌خواهم خیلی هر کدام از این ها را مفصل توضیح بدهم دارم. فهرست‌وار می‌گویم ولی خب دلم نمی آید بعضی هایش یک قدری بیشتر توضیح بدهم. بعدی زندگی هدفمند پنجمین رکن عزت نفس زندگی هدفمند زندگی است ما با یک هدفی همراه باشیم بدانیم هدف‌های زندگیمان چیست؟ اگر میخواهید بدانید زندگی هدفمند یعنی چه اپیزود سوم ما اهداف زندگی نوشته‌ی آقای براینتری را بشنوید حتما آنجا میگویم زندگی هدفمند یعنی چه و هدفش را تعریف می کنیم و اینکه چگونه وچه جوری میشود هدفهایی را نهایی کرد و نوشت و بهشان رسید.

ششمین رکن عزت نفس ایشان میگوید انسجام و یکپارچگی یعنی کارهایی که در زندگی انجام میدهیم یک ارتباط مرموزی بینشان باشد شلخته نباشیم بینشان یک وحدتی وجود داشته باشد یک انسجامی وجود داشته باشد. از یک نظمی برخوردار باشد به هم بیاید کارامان کارهای بعضیا دید اید چقدر پراکنده است کاری می‌کنند، از این شغل به آن شغل از آن شغل به این شغل از این کار به أن کار از این فکر به أن فکر دایما دارند همینگونه می‌چرخند پس این شیش تا رکن عزت نفس است. اگر کسی در وجودش تقویت کرد می‌تواند در مجموع عوامل درونی عزت نفس را در خودش پیاده کند. چون آقای براندند عزت نفس دو تا عامل دارد یک عامل درونی دارد ساختنش و یا عامل بیرونی یعنی دو تا عامل می‌سازد عزت نفس و عوامل درونی که همین شیش تا رکنی که گفتیم و یک سری عوامل بیرونی که قبلا اشاره‌هایی کردیم مثل محیط خانواده که مهمتر از همه است مثل مدرسه مثل محیط کار مثل محیط اجتماع این عوامل بیرونی است.

در نهایت ایشان در پایان کتاب برای سی و یک هفته تمرین ارایه می‌کند یعنی برای حدود هشت ماه به ما برنامه‌ی عملیاتی میده روش خیلی ساده ای است تکمیل کردن جمله میگوید بعد ما این می‌خواهیم تمرین کنیم هر کدام از این ارکان در زندگیمان مثلا زندگی آگاهانه را مثالهای ایشان اینجوری است که برای تمرین و خود کتاب دانه دانه اومده مثالی برای من زندگی آگاهانه یعنی این که سه نقطه بقیشو جمله‌ای شما به ذهنتان می‌رسد. بگوید یا یادداشت کنید ایشان میگوید بدون فکر کردن بدون ملاحظه کردن بدون در نظر گرفتن چیزی هرچی دلتان میخواهد و هر چی به ذهنتان میرسد یادداشت کنید یا مثلا در همین زندگی آگاهانه مثالهای دیگرب می آورد.

اگر پنج درصد بر آگاهی خودم امروز اضافه کنم سه‌نقطه اگه پنج درصد آگاهی من امروز بیشتر شود چه کارهایی انجام میدهم نسبت به دیروز،روزهای قبل مثال دیگری اگر به طرز برخورد با اشخاص بیشتر توجه کنم چه اتفاقایی می افتد سه نقطه. اگر به طرز برخورد با اشخاص بیشتر توجه کنم سه نقطه اگر دقت کنم به این که با دیگران چگونه باید برخورد کنم چه اتفاقای خوبی در زندگی می افتد این ها را می‌توانیم یادداشت کنم با این تمرین‌ها به مرور زمان به گذشت زمان در کمتر از یک سال انسان می‌تواند افزایش بدهد عزت نفس را و نه خودش را محکوم دوران کودکیش و دوران جوانیش ولی نداند در خانواده که عزت نفسش از بین رفته است و یا کم شده است.حالا دیگر نمی شود کاری کرد گفتیم اول کتاب نویسنده نظر عکس دارد و میگوید برای بالا بردن کارهایی را انجام داد که شنیدید.